Posiadasz płaskie działki? Chcesz z nich skorzystać, by obniżyć koszty swojego gospodarstwa rolnego? Dobrze analizujesz, panele fotowoltaiczne to kierunek rozwoju przeznaczony dla ciebie. Fotowoltaika dla rolnictwa ma wiele zalet. Pomaga rolnikom zaoszczędzić na energii elektrycznej, dzięki zasobom naturalnym, które są dostępne na co dzień. Słońce to złoża surowców, które tym razem rolnicy mogą wykorzystać na własne potrzeby, do produkcji prądu. Sprawdź, co oznacza w praktyce fotowoltaika dla rolnictwa i jakie ma zalety.
Instalacja fotowoltaiczna dla rolnictwa – podstawowe informacje
Instalacja fotowoltaiczna produkuje energię elektryczną, dzięki promieniowaniu słonecznemu przez cały rok. Zimową porą produkcja jest mniejsza, lecz jest na to sposób i nadwyżki energii wyprodukowanej latem magazynuje się w sieci operatora. Takie rozwiązanie jest preferencyjne dla rolników, pozwala skorzystać z wyprodukowanej z nadwyżką energii w okresie letnim do ogrzewania domu zimą, czy budynków rolników zimą. Rocznie zyskuje się ciągłość dostaw prądu w dobrej cenie.
Jak działa fotowoltaika dla rolników?
Panele fotowoltaiczne zamieniają energię promieniowania słonecznego w energię elektryczną. Wyprodukowany przez instalację fotowoltaiczną prąd stały przepływa przez inwerter (urządzenie zwane potocznie falownik), w którym wytworzona energia zostaje zamieniona na prąd zmienny. Jest to prąd taki, jakiego dostarcza operator energii elektrycznej. Typowy prąd używany w gniazdkach, tj. 230 V. Dodatkowo dla sprawnego działania tego zestawu dla rolników potrzebny jest jeszcze licznik, celem określenia ilości prądu, jaka została wytworzona przez panele fotowoltaiczne. Dzięki niemu można też rozliczać się z dostawą energii elektrycznej, jeśli będzie odbierał prąd od rolników.
Moduł, jakim są panele fotowoltaiczne montowane na dachu, składa się z ogniw krzemowych, połączonych szeregowo i/lub równolegle. Jedna cząstka promieniowania słonecznego, czyli foton, podczas promieniowania słonecznego wpada wprost na ogniwo krzemowe. Dzięki fizykochemicznym właściwościom krzemu zostaje wybity elektron, gdzie jego ruch to w uproszczeniu właśnie pojawienie się energii elektrycznej. Cała konstrukcja modułu/panelu słonecznego musi być wytrzymała, dlatego też dla usztywnienia jest wykonana z aluminium, a od spodniej warstwy niejako wtopiona jest specjalna folia. Warstwę wierzchnią panelu tworzy zamontowana specjalna szyba często polerowana lub ze specjalnie projektowaną teksturą. Każdy element jest specjalnie projektowany tak, aby pochłaniać, a nie odbijać światło. Poprawia to sprawność działania urządzenia, a co za tym idzie wydłuża także żywotność urządzenia. Sterowaniem całego układu zajmuje się specjalna puszka przyłączeniowa. Wyposażona jest ona w diody bocznikujące, kontrolujące działanie. Każda puszka jest też strzeżona przez wadliwym działaniem poprzez rozłącznik mający za zadanie w razie sytuacji awaryjnej odłączyć uszkodzony panel.
Jakie są sposoby na rozliczanie się z energii elektrycznej?
Dostępne mamy do wyboru dwa rodzaje instalacji fotowoltaicznej. Podzielone są one na dwa różne sposoby użytkowania energii elektrycznej i ewentualnych niedoborów oraz jej nadwyżek. Najczęściej spotykanym jest system typu on-grid. Jest to standardowa instalacja, gdzie użytkownik na bieżąco produkuje i konsumuje wytworzoną energię elektryczną, może z niej korzystać bez żadnych ograniczeń. Natomiast nadwyżkę lub ewentualny niedobór energii oddaje, lub pobiera z sieci swojego dostawny energii elektrycznej. Jest to najbardziej ekonomiczne rozwiązanie, a przede wszystkim jest to rozwiązanie zabezpieczające gospodarstwo w ciągły dostęp do prądu.
Drugim systemem, dającym użytkownikowi niezależność od sieci elektroenergetycznej, jest instalacja typu off-grid. Jest to instalacja fotowoltaiczna, która przez cały okres działania nie będzie podłączona do sieci dostawcy prądu. Największą różnicą jest potrzeba magazynowania wytworzonej energii elektrycznej w akumulatorach oraz braku przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. Rozwiązanie takie stosuje się w miejscach, gdzie przyłącz energetyczny jest niemożliwy do wykonania lub nieopłacalny. Najczęściej stosowany jest ten system dla domków letniskowych, ale także dla jachtów.
Rozliczanie się z energii elektrycznej z dostawcą reguluje Ustawa. Jej zapisy wyraźnie to precyzują:
a) mikroinstalacje do 10kw rozliczane są stosunkiem 1 do 0.8,
b) mikroinstalacje od 10.01 do 40kw rozliczane są stosunkiem 1 do 0.7.
Należy te zapisy rozumieć w ten sposób, że dostawca energii elektrycznej w trakcie okresu rozliczeniowego rozliczy się z rolnikiem, odejmując odpowiednio 70% lub 80% z tego, co wyprodukował od jego rachunku z pozycji „energia czynna” oraz ” zmienna opłata dystrybucyjna”. Podpisując umowę z dostawcą prądu na wytwarzanie energii, rolnik staje się Prosumentem. W myśl obowiązującej aktualnie ustawy o odnawialnych źródłach energii przez Prosumenta rozumie się odbiorcę końcowego dokonującego zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą. Jako Prosument rolnik w takiej sytuacji mają prawo do wykorzystania wytworzonej przez siebie nadwyżki energii w terminie 365 dni od daty odczytu rozliczeniowego. Jest dzisiaj zysk wielu rolników i magazynowanie prądu na czas zimy, kiedy to wytwarzanie prądu jest zmniejszone. Jak więc widać, w realiach rosnących cen prądu, fotowoltaika dla rolnictwa ma wiele profitów. Głównie z niej korzyści dla rolników to narzędzie własnej produkcji energii oraz zarobku w przypadku oddawania części energii. Koszt zakupu, montażu paneli jest wysoki, ale szybko ulega rekompensacji.
Czy każdy dach jest odpowiedni do montażu paneli fotowoltaicznych?
Najlepszym rozwiązaniem jest dach skierowany na południe, nachylony pod kątem 36°. Optymalne rozwiązanie nie zawsze jest dostępne i tylko niewielki procent dachów w Polce spełnia te wymagania. Wymienione wcześniej warunki są idealnym wariantem, lecz zasada jest taka, że dachu płaskim też da się zastosować panele fotowoltaiczne. Dla nieidealnych dachów wystarczy zastosować odpowiednie konstrukcje montażowe, wsporcze dla odpowiedniego ustawienia paneli tak, aby spełniały warunek skierowania na południe i pod kątem 36°. Nie da się też dostosować wszystkich dachów tak, aby właściciel mógł korzystać z fotowoltaiki. Niestety wyklucza się montaż paneli na dachach od strony północnej oraz w złej kondycji więźby dachowej. Definitywnym wykluczeniem od montaży fotowoltaiki jest także dach pokryty eternitem.
Instalacja paneli a warunki atmosferyczne
Panelom niestraszny jest deszcz, czy śnieg. Poprzez odpowiednie zamontowanie konstrukcji wsporczych panele są odporne także na działanie standardowych i przewidywalnych podmuchów wiatru. Z innych szkodliwych warunków atmosferycznych panele odporne są też na grad. Moduły fotowoltaiczne pokryte są standardowo szybą, będącą częścią składową paneli, która ma grubość około 4 mm. Grubość tej szyby pozwala panelom przetrwać gradobicie. Pomimo iż panele fotowoltaiczne działają dzięki promieniowaniu słonecznemu, to mają też pewne ograniczenia w stosowaniu, w zakresach temperatury od -30°C do +80°C, lecz osiągniecie niższych, bądź wyższych temperatur na terenie Polski jest niewykonalne. W związku z powyższym, panele fotowoltaiczne odporne są na dostępne w Polsce warunki atmosferyczne. Działanie paneli i wytwarzanie prądu może spowolnić lub przerwać tylko brak dostępu do promieniowania słonecznego, czyli noc i pochmurne dni. Jest to spowodowane mniejszym docieraniem promieni słonecznych. Instalacja nie produkuje energii tylko w jednym przypadku, w nocy. Należy pamiętać, iż paneli nie należy myć lub czyścić. Polegamy tu na matce naturze. Każde mycie, szorowanie, a przede wszystkim użyć myjek ciśnieniowych może spowodować porysowanie szyby, chroniącej fotowoltaike oraz może uszkodzić cały moduł. Instalacje paneli fotowoltaicznych nie potrzebują żadnych zabiegów konserwacyjnych, są bezobsługowe, lecz podobnie, jak każde inne urządzenie elektryczne, warto sprawdzić moduły, inwerter i akumulatory (jeśli instalacja je posiada) raz na kilka lat. Rekomenduje się zlecić te czynności pracownikom specjalistycznego serwisu. Taka usługa nie wynosi wiele, a jest pewność, że dokładnie będzie przeprowadzona weryfikacja paneli.
Dofinansowanie na instalacje fotowoltaiki – Agroenergia
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wprowadził nowy, dotacyjny i pożyczkowy program pod nazwą Agroenergia. To program adresowane do wyselekcjonowanego grona adresatów. Z tego programu mogą skorzystać jedynie rolnicy indywidualni. Należy przypomnieć tu, kogo polskie prawo uważa za rolnika indywidualnego. Jest to osoba fizyczna, będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha oraz co najmniej od 5 lat zamieszkuje w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo. Jeśli spełniasz te wymagania to program ten pomoże ci zrealizować tę inwestycję. Zgodnie z założeniami programu można ubiegać się dotację w maksymalnej wysokości 800 tyś. zł oraz o pożyczkę w kwocie między 100 tyś. zł a 2 mln zł.
Poza programem Agroenergia jako rolnikowi indywidualnemu przysługuje Ci ulga inwestycyjna na fotowoltaikę, z której możesz korzystać nawet przez 15 lat. Ta ulga polega ona na odliczeniu od należnego podatku rolnego 25% kosztów instalacji fotowoltaicznej art. 13 Ustawy o podatku rolnym 2017 (Dz. U. 2016, poz. 617).
9 największych korzyści związanych z fotowoltaiką
Podsumowując, instalacje fotowoltaiczne w rolnictwie to same korzyści. Poniżej przedstawione jest najważniejsze 9, które powinny przekonać cię do instalacji fotowoltaicznych.
1. niezależność energetyczna,
2. duże oszczędności – obniżasz rachunki nawet do 90%, liczne ulgi, dotacje,
3. uwolnienie zasilania gospodarstwa od topniejących zasobów naturalnych wytwarzających prąd (przykładowo instalacja o mocy 5 kWp wytwarza nawet 5000 kWh energii),
4. odpowiedzialność za środowisko – produkujesz „zieloną energię”,
5. wykorzystujesz niezagospodarowane powierzchnie (dachy, wiaty),
6. dokonujesz odpisów amortyzacyjnych – amortyzacja kosztów inwestycyjnych,
7. możesz obniżyć swój podatek rolny i skorzystać z 25% ulgi inwestycyjnej – nawet przez 15 lat,
8. większy prestiż – możesz pochwalić się konsumentom ekologicznym podejściem do produkcji rolnej,
9. możesz zyskać dodatkowe 5 punktów przy ocenie wniosków dotacyjnych z PROW dzięki fotowoltaice.
Koszt montażu paneli wynosi zwykle dużo i może na pozór przerastać możliwości finansowe rolników indywidualnych. Ten jednak koszt można szybko rekompensować. W realiach rosnących intensywnie cen energii elektrycznej to warte uwagi rozwiązanie. Rolnicy powinni rozważyć to rozwiązanie, liczne ulgi, dopłaty w programach, niższy podatek VAT (odliczenie kosztów) to tylko niektóre profity, wspomagające rolników przy sfinalizowaniu tego działania.
