XXI wiek jest czasem, w którym na rynku upowszechniło się wiele, nowych sposobów poprawy parametrów cieplnych domów. W ostatnim czasie powstają programy promujące szeroko rozumianą fotowoltaikę. Jej potencjał wynika z wykorzystania energii słonecznej i przetwarzaniu jej w energię elektryczną. Poniżej wyjaśniamy, co to jest instalacja fotowoltaiczna, jak działa, ile kosztuje.
Fotowoltaika – co to jest?
Istotne jest na początku wyjaśnić, czym jest fotowoltaika. To dziedzina nauki, która zajmuje się przetwarzaniem światła pochodzącego ze słońca na energię elektryczną. Inaczej mówiąc, jest to wytwarzanie prądu elektrycznego z promieniowania, oparte na potencjalne zjawiska fotowoltaicznego. Obecne czasy to tylko wstęp do rozwoju i prężnego działania fotowoltaiki. Technologia ta znajduje zastosowanie, pomimo jeszcze ciągle wysokich kosztów, przyrównując z konwencjonalnymi źródłami.
Surowcem, który jest wykorzystywany do produkcji paneli fotowoltaicznych, jest krystaliczny krzem. Jedno ogniwo może wyprodukować do 2 watów prądu (moc), a w celu podniesienia możliwości efektów, ogniwa są łączone w moduły.
Wytworem fotowoltaiki w dziedzinie ekologicznego pozyskiwania energii elektrycznej jest wspomniana w tytule instalacja. W uproszczeniu to panele fotowoltaiczne wraz z resztą infrastruktury, które odpowiadają za pozyskiwanie światła słonecznego, jego przetwarzanie i produkowanie energii elektrycznej. Najczęściej taka instalacja jest montowana na dachu budynku, czasami bezpośrednio na gruncie. Dzięki takiej instalacji pozyskuje się zasoby energii elektrycznej do podgrzewania wody w domu, ale i podnoszenia temperatury ciepła w domu.
Jak działa instalacja fotowoltaiczna?
Instalacja fotowoltaiczna działa w następujący sposób. Najmniejsza jednostka światła, jaką jest foton, pada na ogniwa fotowoltaiczne, z których składają się panele fotowoltaiczne. Światło pada na ogniwa fotowoltaiczne, które wybijają elektrony z ich pozycji, co nazywane jest przepływem prądu elektrycznego. Dzięki temu, że instalacje wykorzystują złącza półprzewodnika, można połączyć proces z obiegiem elektronów znajdujących się w sieci. Panele fotowoltaiczne produkują prąd stały, a do korzystania z energii niezbędny jest prąd przemienny, dlatego instalacja fotowoltaiczna jest wyposażona w falownik. Takie urządzenie zmienia prąd stały w przemienny i następuje wtedy przetwarzanie energii. Niezbędne jest również właściwe okablowanie, które przesyła prąd do gniazdek elektrycznych. Istotne jest także wykorzystanie w instalacji fotowoltaicznej akumulatora, który pozwala gromadzić wyprodukowany prąd. W przypadku instalacji fotowoltaicznej przyłączonej do sieci elektroenergetycznej nazywamy to on-grid.
Zdecydowanie się na postawienie instalacji fotowoltaicznej to korzyści zarówno dla środowiska naturalnego, jak i budżetów użytkowników. Początkowo wydatki są wysoki, jednak z czasem daje zauważyć się obniżenie rachunków za energię.
Dzięki właściwie dobranej instalacji pv, której moc będzie skalkulowana, gospodarz nieruchomości może zaspokoić swoje własne potrzeby energetyczne, a rachunki za energię będą bardzo niskie lub bliskie zeru. Istotne są również ceny prądu, montaż elementów instalacji fotowoltaicznej jest wysoki, tak jak cała instalacja, ale później można akumulować wyprodukowaną w ten sposób energię i wysyłać ją do sieci elektroenergetycznej.
Ile kosztuje fotowoltaika? Czy są dotacje na te cele?
Koszt instalacji fotowoltaicznej jest zależny od wielu czynników. Przede wszystkim jest to opłacalne w zależności od rodzaju budynku i dachu, a także cen energii elektrycznej. Jeśli cena jest wysoka, to najlepszym sposobem na obniżenie będzie zdecydowanie się na postawienie instalacji fotowoltaicznej. Moc instalacji pv jest zależna od jakości i ilości użytych ogniw fotowoltaicznych. Zgodnie z szacunkami w Polsce panują poprawne warunki do oszczędzania. Kalkulując przykładowe koszty takiej instalacji dla domu jednorodzinnego, najczęściej wynoszą one około 20 tysięcy złotych. Ten łączny koszt to cena paneli x ich liczba, cena dodatkowych elementów instalacji, cena robocizny. Zgodnie z tym, im tworzona instalacja będzie zawierać więcej paneli, tym wyższy będzie łączny koszt jej stworzenia, wykonania. Analogicznie, im inwestor kupi panele o lepszych parametrach (moc, wydajność, sprawność, żywotność), tym więcej zapłaci za nie, większy będzie ostateczny koszt inwestycji.
Oczywiście na rynku są dostępne różne typy paneli do pozyskiwania energii elektrycznej. Często ich parametry (wydajność, moc, sprawność) wpływają na ostateczny koszt ich nabycia. W takim stanie rzeczy nawet 1800 zł – 2000 zł inwestor będzie musiał zapłacić za panele wydajne, o współczynniku sprawności na poziomie 20%, żywotności powyżej 25 lat i rocznych stratach ciepła na poziomie jedynie 1%. Przy montażu np. 10 takich paneli już sam ich zakup to wydatek na poziomie około 20 tysięcy złotych. Można oczywiście obniżyć te łączne wydatki, wskazane powyżej. Przy wyborze paneli trzeba patrzeć, aby ich cena była mniejsza, np. cena maksymalna na poziomie 1000 zł za panelę, czy nawet cena poniżej 1000 zł (tak jest w przypadku paneli o gorszych parametrach typu moc, wydajność, sprawność, żywotność działania).
Samodzielne sfinansowanie inwestycji ekologicznej produkcji energii elektrycznej jest dużym obciążeniem dla budżetu domowego. Dlatego nasze państwo wprowadziło specjalny program Program Czyste Powietrze. W jego ramach można uzyskać 100% wsparcie finansowe na wykonanie takiej instalacji – częściowo w postaci bezzwrotnej dotacji, a częściowo w formie pożyczki na preferencyjnych warunkach. Na analogicznych zasadach o wsparcie finansowe mogą wnioskować rolnicy indywidualni w ramach programu Agroenergia. Zainteresowani takim wsparciem powinni złożyć specjalny wniosek, podać szereg swoich danych osobowych, dochodowych, o planowanych kosztach instalacji. Po zweryfikowaniu oświadczonych danych osobowych i innych jest wydawana decyzja o wsparciu. Sytuacja dochodowa wnioskodawcy – wynikająca z jego danych osobowych, dochodowych – determinuje to, jakiej wysokości, rodzaju otrzyma wsparcie. Co to znaczy? Przykładowo w ramach Programu Czyste Powietrze aż 90% bezzwrotnej dotacji na wartość wykonywanej instalacji, a jedynie 10% wsparcia w formie pożyczki mogą otrzymać osoby, których miesięczny dochód na osobę w rodzinie wynosi od 600 zł – 800 zł. Dla zamożniejszych wsparcie zwykle sprowadza się do wysokiej kwoty pożyczki i mniejszej wartości bezzwrotnej dotacji. Takie działanie tego programu ma moc, dowodzi, że wykonanie eko – instalacji do tworzenia energii elektrycznej mogą przeprowadzić ludzie bez środków własnych na ten cel.
Podsumowując, zasadne jest stwierdzić, że instalacja fotowoltaiczna jest źródłem wielu korzyści. To rozwiązanie dobre zarówno dla osób indywidualnych, jak i firm. Oczywiście kupno paneli fotowoltaicznych oraz innych elementów tego zestawu wciąż jest bardzo drogie. Wykonanie takiej instalacji na potrzeby domu jednorodzinnego o średnim metrażu zwykle kosztuje 20 000 zł – 25 000 zł. Mimo to, osoby średnio zamożne (właściciele, współwłaściciele domów), rolnicy indywidualni nie powinni rezygnować z takiego działania. Obecnie na rynku funkcjonuje wiele programów, z których mogą uzyskać nawet 100 % wsparcie (w formie dotacji oraz pożyczki) na te aktywności. Wystarczy jedynie wystąpić o pomoc. Osoby indywidualne poprzez złożenie wniosku do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a rolnicy indywidualni o udzielenie dotacji z programu Agroenergia. Warto wreszcie pamiętać, że jeśli inwestor wyda na tę instalację przykładowo 25 000 zł, to już po 10 – 12 latach uzyska zwrot zainwestowanych środków, bo na poziomie ponad 2000 zł zaoszczędzi rocznie w przypadku rachunków za energię.
