Wydajność paneli fotowoltaicznych w Polsce

Powszechność paneli fotowoltaicznych jest coraz wyraźniejsza na polskim rynku. Temu sprzyja wiele czynników, np. rządowe programy, dostępność paneli w średniej cenie, a także widoczna poprawa parametrów cieplnych budynków mieszkalnych z tymi panelami. Panele same w sobie są bardzo nowoczesne. Wyróżnia je wysoka moc, dobre cechy techniczne. Wciąż jednak w debacie publicznej, jak i w środowiskach eksperckich powraca kwestia rzeczywistej wydajności paneli fotowoltaicznych w Polsce. Poniżej wyjaśniamy, wszelakie mity i fakty na ten temat. Wskazujemy także, jak laicy powinni podejść do kwestii wyboru idealnych dla siebie ogniw.

Fotowoltaika – co to jest?

Fotowoltaika to specjalna dziedzina techniki, której przedmiotem zainteresowania jest przetwarzanie światła słonecznego w energię elektryczną. Innymi słowy, fotowoltaika skupia się swoimi działaniami, produkowanymi urządzeniami wokół wytworzenia prądu elektrycznego z promieniowania słońca przy zastosowaniu cech zjawiska fotowoltaicznego.

Dzięki wprowadzeniu Dyrektywy unijnej tzw. OZE w Polsce funkcjonuje wiele informacji, programów, raportów na temat zalet fotowoltaiki. Od wtedy tak naprawdę upowszechnił się również montaż paneli słonecznych, których kluczowym elementem jest ogniwo fotowoltaiczne, w warunkach domowych odpowiadające za przetworzenie słońca, produkcję energii.

Ogniwa fotowoltaiczne to podstawowy i kluczowy element każdej instalacji fotowoltaicznej. Dzięki niemu następuje bezpośrednia przemiana światła z promieniowania słonecznego w energię elektryczną.

Dzisiaj w Polsce, jak i za granicą takie ogniwa mają różnorodne zastosowania. Są montowane w panelach na dachu budynków, ale również w elektronice użytkowej, w elektrowniach słonecznych, w zasilaniach (np. elektroniki promów kosmicznych, czy w doładowaniach akumulatorów).

Ile kosztuje fotowoltaika?

Fotowoltaika i jej produkty jest dzisiaj montowana zarówno przez osoby fizyczne (w domach jednorodzinnych), jak i przez firmy (np. w siedzibach ich przedsiębiorstw). Koszty paneli są różne, w zależności od ich parametrów, cech, nazwy producenta.

Jeśli przykładowo interesuje inwestora instalacja o mocy około 5-6 kWp (na potrzeby zasilania odbiorników domowych) to do jej wykonania trzeba będzie zakupić:

• panel fotowoltaiczny o mocy szczytowej ponad 300 Wp (cena za sztukę około 550 -650 zł netto, konieczne będzie zakupienie przynajmniej 12 sztuk, łączny koszt: 12 x 550 zł – 650 zł = 6600 zł – 7800 zł),
• inwerter (koszt około 5000 zł netto),
• konstrukcja montująca i elementy dodatkowe (koszt około 1500 zł netto).

Do tego trzeba jeszcze doliczyć koszty instalacji, czy ewentualnych poprawek na powierzchni dachowej na potrzeby sprawnej instalacji paneli (kilka tysięcy złotych). Tej postaci inwestycję zwykle udaje się sfinalizować w łącznych kosztach 20 000 zł – 24 000 zł netto.

Takie zastosowanie instalacji fotowoltaicznej jest opłacalne, można dzięki temu na ogrzewaniu ww. domu oszczędzać nawet do 2500 zł – 3000 zł rocznie. Już po około 10 latach inwestor dzięki tym oszczędnościom odzyska zainwestowane środki finansowe w zamontowanie paneli fotowoltaicznych. Sama instalacja przebiega sprawnie, szybko, firmy wydają gwarancje na montowane instalacje. Wysoka jest również sprawność sprzedawanych paneli fotowoltaicznych. Zatem jest to zasadniczo inwestycja bez ryzyka, a która się stosunkowo szybko zwraca (już po około 10 latach stosowania).

Wydajność paneli fotowoltaicznych – co to jest?

Powyższa analiza miała jedynie poglądowy charakter, dla wybranego domu kosztów wyboru paneli fotowoltaicznych. Chcąc samodzielnie, dla własnego domu dokonać świadomego wyboru paneli, trzeba brać pod uwagę przynajmniej kilka parametrów, np. sprawność paneli, czy ich wydajność. Fotowoltaika w toku swojego rozwoju posiada z roku na rok bogatą gamę produktów o różnych parametrach. Toteż samodzielny wybór bywa trudny i wymaga bardzo starannego przeanalizowania tematu.

Na pewno najpierw trzeba zweryfikować, co to jest wydajność paneli fotowoltaicznych. To jest w uproszczeniu ilość energii promieniowania słonecznego, zamienianej w energię elektryczną. W tym przypadku poziom nasłonecznienia determinuje wydajność pracy ogniw przy produkcji energii. Nasłonecznienie na potrzeby wydajności paneli fotowoltaicznych jest mierzone, jako suma natężenia promieniowania słonecznego na daną powierzchnię, w danej jednostce czasu. Miarą tego nasłonecznienia jest jednostka energii na powierzchnię – najczęściej jest to W/m² lub kWh/m².

Przyglądając się temu nasłonecznieniu szczegółowo, zasadne jest stwierdzić, że jego poziom w Polsce jest zróżnicowany regionalnie. Co to znaczy? Mianowicie, w niektórych regionach Polski nasłonecznienie jest bardzo wysokie (np. centralna Polska: Wielkopolska, Mazowsze, południowa Polska: Małopolska, Podkarpacie). Tak więc w tych rejonach uzyskuje się najlepszy poziom wydajności paneli fotowoltaicznych w Polsce. W pozostałych rejonach Polski nasłonecznienie jest mniejsze. To oznacza, że tutaj wydajność paneli fotowoltaicznych w Polsce jest znacznie mniejsza. Aby osiągnąć dobre parametry cieplne zastosowania paneli w rejonach mniej nasłonecznionych, trzeba zastosować więcej paneli, co przekłada się na wyższy koszt skorzystania z fotowoltaiki.

Na tle innych krajów europejskich wydajność paneli fotowoltaicznych w Polsce jest na poziomie stosunkowo dobrym. Temu sprzyja stosunkowo duża obecność słońca w kluczowych częściach kraju. Nasz kraj z uwagi na te atrybuty, położenie geograficzne ma duży potencjał do dalszych inwestycji w sektor fotowoltaiki.

Ile paneli fotowoltaicznych na 1 kwh?

Wydajność paneli fotowoltaicznych w Polsce jest różna. Ta wydajność paneli jest mocno uwarunkowana nasłonecznieniem w Polsce, w miejscu ich montażu. Panele fotowoltaiczne są czułe, im wyższe nasłonecznienie, tym wyższa wydajność ich pracy.

Jak więc obliczyć zapotrzebowanie na energię elektryczną i montowane panele fotowoltaiczne? Jeśli zdecydujemy się przykładowo na instalację o mocy do 10 kw za 1 kwh, możemy jako prosumenci odebrać do 0,8 kwh, jeśli wybierzemy instalację o mocy 10 – 50 kw to rozliczenie będzie w stosunku 1 do 0,7 kwh. Jak te dane interpretować? Jeśli przykładowo mamy w domu zapotrzebowanie roczne na poziomie 5000 kwh – 6000 kwh to powinnyśmy wybrać i zainstalować panele fotowoltaiczne, których łączna moc będzie na poziomie 7 kw – 6 kw, aby odebrać odpowiednio 6000 x 0,8 kwh, czy 7000 x 0,8 kwh (po odliczeniu opustu).

Czasami samodzielne przeprowadzenie ww. kalkulacji bywa trudne. Każda firma, oferująca panele fotowoltaiczne, ma w swojej ofercie audyt energetyczny. Przy pomocy fachowców przyszły inwestor może świadomie określić swoje roczne, zapotrzebowane na energię i wybrać odpowiedni panel fotowoltaiczny, spełniający jego potrzeby. Ta usługa, rozpoznająca zużycie energii elektrycznej, jest warta uwagi.

Czy sprawność paneli fotowoltaicznych w Polsce jest również ważna?

Zdecydowanie tak. Wydajność paneli fotowoltaicznych, ich moc to nie wszystko w produkcji energii, sprawność jest równie ważna. Sprawność paneli to posiadanie przez nie dwóch typów cech: walorów technicznych i konstrukcyjnych. Tak więc sprawne panele fotowoltaiczne powinny:

• być odporne na zniszczenia, zwłaszcza podczas silnych wiatrów, które dotykają powierzchnię dachu,
• zostać wykonane z dobrej jakości materiałów,
• mieć wysokiej jakości połączenie ogniwa fotowoltaicznego z pozostałymi elementami powłoki,
• posiadać lekką konstrukcję, nieobciążającą nadmiernie dachu,
• być łatwe w montażu na wszelakiej postaci konstrukcjach dachowych.

Pod względem sprawności najlepsze opinie ekspertów posiadają takie rodzaje paneli: panele monokrystaliczne, polikrystaliczne. Odpowiedniej sprawności wciąż brakuje panelom amorficznym.

Przy wyborze paneli należy pamiętać o tej sprawności. Najlepszy efekt działania paneli jest wypracowany wtedy, gdy mają zarówno doskonałe parametry wydajnościowe (moc), jak i w kategorii sprawności.

Jakie panele fotowoltaiczne wybrać (2018 – 2019 oferta)?

Rynek paneli w Polsce cały czas się rozwija. Oferta paneli fotowoltaicznych jest dzisiaj szeroka i mocno zróżnicowana. Dostępne w Polsce typy paneli fotowoltaicznych różnicuje wielkość, pochodzenie, technika produkcji, ale głównie parametry konstrukcyjne, techniczne i parametry pracy (wydajność, moc, sprawność). Aktualna oferta katalogowa paneli fotowoltaicznych obejmuje modele sprzedawane z katalogów na rok 2018 i na rok 2019. Eksperci wskazują, że w tej gamie produktów nadchodzący rok 2020 nie powinien przynieść większych zmian.

Jakie typy paneli fotowoltaicznych są obecnie na topie w Polsce pod względem sprawności i wydajności pracy? Poniżej przedstawiamy wybrane przykłady:

• panele o sprawności powyżej 20% i gwarancji wydajności po 25 latach powyżej 85% – m.in. panele marki LG, Panasonic,
• panele o sprawności 19% – 20% i wydajności po 25 latach powyżej 80% – m.in. panele marki SunPower, Trina Solar, Risan Energy.

Zastosowanie ww. paneli do produkcji energii elektrycznej w Polsce da najlepsze efekty. Dodatkowo te przykłady paneli fotowoltaicznych wyróżnia także niewielki ubytek na mocy w 1 roku (np. 1% w przypadku paneli LG, 2% w przypadku paneli SunPower, 3% w przypadku paneli Panasonic).

Oprócz tego, korzystając z możliwości fotowoltaiki, warto wybierać typy paneli fotowoltaicznych o dobrej żywotności, odporności na zniszczenia. Pod tym względem rekomendowane są panele monokrystaliczne, których żywotność to ponad 25 lat. W przypadku paneli polikrystalicznych ich żywotność jest mniejsza (do 20 – 24 lat).

Istotne jest też, w jakich warunkach będą panele montowane. Jeśli w korzystnych warunkach atmosferycznych, nie trzeba nadmiernie dopłacać za odporność paneli na zniszczenia. W warunkach ekstremalnych, np. teren górski, obecność silnych wiatrów jest już inaczej.

Zamówienie do domu odpowiednich paneli przez laika – krok po kroku

Mając ogólne informacje o ekologicznym pozyskiwaniu energii elektrycznej, warunkach montażu paneli, ich parametrach (wydajność, moc, odporność na zniszczenia, sprawność) warto wypracować pewien katalog postępowania. Często dostępne na rynku informacje są chaotyczne, a laicy w tym temacie mają duży problem, jakie panele zamówić, komu zlecić ich montaż, skąd pozyskać na to środki finansowe. Stąd ważne jest uporządkowanie działania, zasięganie informacji, szukanie pomocy fachowców. Laicy w temacie powinni postępować w następujący sposób:

Po pierwsze powinni poczytać informacje o możliwościach współczesnej fotowoltaiki. Warto zapoznać się z treściami na tematycznych blogach, czy rozmowami na forach. To już da pewien zasób informacji, czy zrozumienie podstawowych pojęć typu: instalacja fotowoltaiczna, wydajność, moc ogniw fotowoltaicznych, typy paneli słonecznych, moc produkcji energii paneli itp. Na tym etapie warto też sporządzić samodzielną listę zalet, jakie posiada instalacja fotowoltaiczna w domu.

Po drugie inwestorzy powinni rozpoznać swój teren działania, na którym mają być docelowo zamontowane panele. Na tym etapie ważne jest ustalenie, w jakim terenie znajduje się budynek (czy w warunkach narażonych na niszczące działanie czynników atmosferycznych). Warto też szacunkowo sprecyzować, jaką powinna mieć wydajność roczną tworzona instalacja, co powinno znajdować się w takiej instalacji, ile jakich paneli itp. Jeśli są to zbyt trudne zagadnienia dla inwestora, należy zamówić profesjonalny audyt energetyczny. Wówczas przedstawiciel odpowiednio przeszkolony przybędzie na teren inwestora, sprawdzić, w jakich warunkach mają być montowane panele, jakie są parametry cieplne domu, a jakie zapotrzebowanie na energię. W swojej opinii przy okazji audytu przeprowadzający go sprecyzuje też w danych warunkach optymalną moc paneli. Po tych dwóch etapach inwestor powinien mieć już wstępną wiedzą, czy chce montażu instalacji fotowoltaicznej w domu i dlaczego, co zyska w ten sposób w swoich warunkach zamieszkania, jak wykorzysta potencjał słońca do pozyskania energii elektrycznej, jakie typy paneli (moc, wydajność, sprawność) będą najlepsze do montażu w takich warunkach.

Trzeci krok to poszukiwania w świecie fotowoltaiki zarówno właściwych paneli, jak i firmy do montażu. Jeśli chodzi o wybór paneli warto poszukać w Internecie najnowszych rankingów. W takich zestawieniach eksperci ds. fotowoltaiki zwykle ukazują 20 -30 marek, producentów ogniw, które wyróżnia najwyższa wydajność działania, sprawność, odporność na zniszczenia, żywotność. Z takich rankingów warto sobie wynotować przynajmniej 5-6 modeli najbardziej odpowiadających naszym założeniom. Kolejno warto wejść na strony ich producentów, zrobić research cen takich modeli. W Polsce jest spore zróżnicowanie między modelami, także wybór instalacji powinien być świadomy. Inwestor musi dążyć do zakupienia w świecie fotowoltaiki paneli , które wyróżnia odpowiednia moc, jakość działania, ale i korzystna cena. Nikt nie chce przepłacać. Do wykonania instalacji warto znaleźć firmę sprawdzoną, mającą przynajmniej kilkuletnie doświadczenie na rynku, szereg pozytywnych opinii dotychczasowych Klientów na stronie www. Przed ostatecznym wyborem warto wybrać kilka firm, a kolejno dokonać porównania ich ofert pod względem terminu realizacji, ceny realizacji, doświadczenia, dostępnych rekomendacji. W Polsce dobrze sprawdza się system poleceń. Wiarygodnym źródłem informacji o fachowcach są znajomi, rodzina, sąsiedzi, którzy korzystali wcześniej z ich usług. Ich opinie mają wyjątkową moc, są poparte osobistym doświadczeniem, obserwacjami zatrudnionych fachowców.

Czwarty krok to właściwe sfinalizowanie formalności związanych z inwestycją. Na tym etapie inwestor musi ostatecznie podjąć decyzję, w jaki sposób będzie finansował swoje działania. Powinien więc przygotować własne oszczędności, wystąpić o kredyt w banku, czy złożyć wniosek np. o dofinansowanie w ramach Programu Czyste Powietrze. Na tym etapie inwestor musi również sfinalizować zakup paneli, które wybiera. Zaleca się dokładne sprawdzenie, czy wydawany mu model jest zgodny pod względem cech (sprawność, rozmiary, producent, wydajność paneli fotowoltaicznych) z jego opisem na fakturze zakupu. Ostatecznie warto zapytać, sprawdzić, czy na pewno będzie to model odpowiedni (moc, wydajność, sprawność) do typu dachu, na którym ma być zamontowany. Te dodatkowe, na pozór błahe pytania kontrole są ważne. Chronią przed popełnieniem błędu na ostatnim etapie, przy finalizowaniu zakupu. Wreszcie na tym etapie inwestor musi podpisać umowę o współpracę z firmą, którą wybiera do montażu paneli na dachu. Powinien starannie i przynajmniej kilka razy przeczytać zapisy umowy. W razie jakichkolwiek wątpliwości, co jest w umowie montażu paneli na dachu, warto jej treść skonsultować np. w ramach taniej porady online (koszt od 50 zł) z prawnikiem, a odroczyć o dzień, dwa podpisanie dokumentów.

Piąty krok to realizowanie już prac montażowych, gdzie rola inwestora jest bierna, zredukowana. W większości przypadków ekipy samodzielnie realizują prace, a właściciela posesji, inwestora proszą jedynie o zapoznanie się z efektem końcowym, sfinalizowanie zapłaty. Ten etap zwykle przebiega spokojnie, chyba że dojdzie do nadzwyczajnych zdarzeń, np. uszkodzenia panelu przez ekipę. Takie jednak sytuacje są rozstrzygane indywidualnie, za porozumieniem stron. Najczęściej ekipy, które do tego doprowadzają, rezygnują z części swojego wynagrodzenia za montaż na poczet pokrycia wartości utraconego dobra.

Podsumowując, należy stwierdzić, że zdobycze współczesnej fotowoltaiki są ogromne. Za granicą, ale i w Polsce wybór ogniw fotowoltaicznych jest szeroki. W katalogach firm z branży jest dzisiaj wiele, innowacyjnych modeli ogniw. Różnicuje je moc, wydajność, sprawność, inne parametry techniczne, konstrukcyjne. Przyszli inwestorzy nierzadko mają dylemat, jaka moc, czy sprawność ogniw jest najlepsza. Toteż wyboru ogniw nie można dokonywać chaotyczne. Każdy parametr, np. moc, wydajność, czy inny powinien być starannie przeanalizowany. Inwestorzy powinni przeglądać aktualne rankingi najbardziej polecanych ogniw, studiować ich cechy, ceny, szukać wiarygodnych firm do montażu. W Polsce jest ich wiele, nie wszystkie zasługują na skorzystanie z ich pracy. Warto szukać firm doświadczonych, działających w branży fotowoltaiki przynajmniej kilka lat, mających pozytywne opinie. W przypadku trudności ze znalezieniem takich w danym np. powiecie, warto nawiązać współpracę z firmami ogólnopolskimi, które w cenie mają dojazd do Klientów na terenie całego kraju. Na samym końcu warto testować zainstalowany sprzęt, obserwować, czy spełnia swoją funkcję. W razie uwag należy pamiętać, że inwestorzy mają prawo do składania reklamacji, zarówno na same ogniwa, jak i przeprowadzony montaż.